
طرح چهارگروهی سالومون
طرح چهار گروهی سالومون راهی برای اجتناب از برخی از مشکلات مرتبط با طرح پیشآزمون-پسآزمون است.
این طرح شامل دو گروه کنترل اضافی است که به کاهش تأثیر متغیرهای مخدوشکننده کمک میکنند و به محقق اجازه میدهند تا بررسی کند که آیا خود پیشآزمون بر آزمودنیها تأثیر دارد یا خیر.
اگرچه این نوع طرح تنظیم و تحلیل بسیار پیچیدهتری دارد، اما با بسیاری از مشکلات اعتبار درونی که میتوانند تحقیقات را مختل کنند، مقابله میکند. این طرح به محقق اجازه میدهد تا کنترل کاملی بر متغیرها اعمال کند و به محقق امکان میدهد تا بررسی کند که پیشآزمون بر نتایج تأثیری نداشته است.
آزمون چهار گروهی سولومون یک طرح استاندارد دو گروهی پیشآزمون-پسآزمون و طرح کنترل فقط پسآزمون است. ترکیبات مختلف گروههای آزمایششده و آزمایشنشده با گروههای درمان و کنترل به محقق این امکان را میدهد تا اطمینان حاصل کند که متغیرهای مخدوشکننده و عوامل خارجی بر نتایج تأثیری نداشتهاند.
توضیح طرح چهار گروهی سولومون
در شکل، A، A1، B و C دقیقاً مشابه طرح استاندارد دو گروهی هستند.
دو گروه اول طرح چهار گروهی سالومون دقیقاً به همان روشی که در طرح پیشآزمون-پسآزمون طراحی و تفسیر میشوند، طراحی و تفسیر میشوند و بررسیهای یکسانی را در مورد تصادفیسازی ارائه میدهند.
- مقایسه بین نتایج پسآزمون گروههای C و D، که با خط «D» مشخص شده است، به محقق اجازه میدهد تا تعیین کند که آیا عمل واقعی پیشآزمون بر نتایج تأثیر گذاشته است یا خیر. اگر تفاوت بین نتایج پسآزمون گروههای C و D با تفاوت گروههای A و B متفاوت باشد، محقق میتواند فرض کند که پیشآزمون تأثیری بر نتایج داشته است.
- مقایسه بین پیشآزمون گروه B و پسآزمون گروه D به محقق اجازه میدهد تا مشخص کند که آیا عوامل خارجی باعث تحریف زمانی شدهاند یا خیر. به عنوان مثال، نشان میدهد که آیا چیز دیگری میتوانسته باعث نتایج نشان داده شده شود و بررسی علیت است.
- مقایسه بین پسآزمون گروه A و پسآزمون گروه C به محقق اجازه میدهد تا تأثیر پیشآزمون بر درمان را تعیین کند. اگر نتایج پسآزمون برای این دو گروه متفاوت باشد، پس پیشآزمون تأثیری بر درمان داشته است و آزمایش ناقص است.
- مقایسه بین پسآزمون گروه B و پسآزمون گروه D نشان میدهد که آیا خود پیشآزمون، مستقل از نحوهی اجرا، بر رفتار تأثیر گذاشته است یا خیر. اگر نتایج به طور قابل توجهی متفاوت باشند، عمل پیشآزمون بر نتایج کلی تأثیر گذاشته و نیاز به اصلاح دارد.
چرا هر آزمایشی طرح چهار گروهی سولومون نیست؟
طرح چهار گروهی سولومون یکی از معیارهای تحقیقات جامعهشناختی و آموزشی است و با اکثر مسائل اعتبار داخلی و خارجی که در طرحهای کمتر رایج دیده میشود، مقابله میکند. با وجود قدرت آماری و نتایجی که به راحتی قابل تعمیم هستند، این طرح از یک نقص عمده رنج میبرد که مانع از تبدیل شدن آن به یک روش رایج تحقیق میشود: پیچیدگی.
محققی که از طرح چهار گروهی سولومون استفاده میکند باید منابع و زمان لازم برای استفاده از چهار گروه تحقیقاتی را داشته باشد، که همیشه در بخشهای تحقیقاتی با بودجهی محدود امکانپذیر نیست. اکثر مدارس و سازمانها به محققان اجازه نمیدهند که چهار گروه را به طور تصادفی اختصاص دهند زیرا این امر عملکرد عادی آنها را مختل میکند. بنابراین، تخصیص غیر تصادفی گروهها ضروری است و این امر قدرت طرح را تضعیف میکند.
ثانیا، آمار مورد استفاده، حتی در عصر کامپیوترها و برنامههای آماری، بسیار پیچیده است. مگر اینکه تحقیق حیاتی باشد یا توسط بودجهی کلان و تیم گستردهای از محققان تأمین مالی شود، اکثر آزمایشها از طرحهای تحقیقاتی سادهتر پیشآزمون-پسآزمون هستند. مادامی که محقق کاملاً از مسائل مربوط به اعتبار خارجی و تعمیمپذیری آگاه باشد، آنها به اندازه کافی قوی هستند و نیازی به طرح چهار گروهی سولومون نیست.
پاسخگوی سوالات و نظرات شما هستیم