preprint یا پیش از چاپ چیست؟

Preprint (پریپرینت) چیست؟ و 5 مرحله برای چاپ مقاله تان به صورت preprint

شاید همکارتان همچین چیزی به شما بگوید: “به نظرم باید این کار را روی یک پلتفرم preprint چاپ کنی. تحقیق تو حلقه گمشده ای در فهم این موضوع اساسی است. هر چقدر که بخواهی بیشتر صبر کنی تا در یک ژورنال چاپش کنی و همین مسیر سنتی را بخواهی پیش بگیری، ریسک این که فرد دیگری قبل از تو آن را چاپ کند بیشتر می شود”. اما شما پس از شنیدن این حرف ایده ای ندارید که باید چه کار کنید. در این آموزش به سوالات شما پاسخ می دهیم و مراحل آن را قدم به قدم با هم پیش می رویم.

مقالات preprint چیستند؟

Preprint یعنی یک مقاله علمی کاملا آماده شده که به صورت دسترسی آزاد قبل از داوری در اختیار همه قرار خواهد گرفت. نویسندگان بابت کاری که روی یک پلتفرم preprint چاپ کرده اند اعتبار دریافت می کنند و کارشان مرتب دیده هم می شود. به علاوه، نویسندگان می توانند تحقیقشان را زودتر با بقیه به اشتراک بگذارند نسبت به حالت چاپ در ژورنال که خیلی زمان بر است. مقالات چاپ شده روی سرورهای preprint هم DOI دریافت می کنند و طبق صلاحدید کاربر قابل استناد هم هستند (البته که داوری نشده اند). به هر حال کمک می کند تا مقالات ارزشمند زودتر به دست فرهیختگان برسد.
مزایای یک مقاله preprint در پژوهش چیست؟
چاپ preprint نوعی پلتفرم کوچک اما رو به رشد برای اشاعه علم است که کمک می کند مطالعات علمی روی ژورنال های preprint مختلفی قابل دسترس باشند. فواید preprint عبارتند از:

– کمک می کند مطالعه در زودترین زمان ممکن در اختیار جامعه علمی قرار بگیرد
– خوانندگان می توانند نقادانه مقالات علمی چاپ شده روی پلتفرم های preprint را ارزیابی کنند
– کمک می کند اشتباهات یا پیشنهادات بالقوه را قبل از چاپ نهایی به روز رسانی کنیم
– به نویسندگان کمک می کند استدلالات پژوهشی شان را تفویت کنند
– راهی است برای همکاری که در نهایت منجر به چاپ در یک ژورنال معتبر می شود

چاپ مقاله روی سرورهای preprint
مقالات علمی ای که هنوز توسط ژورنال های علمی پذیرفته نشده اند روی سرورهای preprint قرار می گیرند. سرورهای preprint پایگاه های آنلاینی هستند که داده ها و اطلاعات مقالات علمی مختلفی را در خود ذخیره کرده اند. مقالاتی که به این پایگاه ها ارسال می شود تحت غربالگری کلی و بررسی سرقت ادبی قرار می گیرند اما داوری نمی شوند. مهم ترین سرورهای preprint عبارتند از:
1. BioRxiv: برای علوم زیستی (میزبانی شده توسط Cold Springer Harbor Laboratory)
2. MedrXiv: پزشکی
2. arXiv: چندرشته ای شامل فیزیک، ریاضی، علوم کامپیوتر، زیست شناسی کمّی، آمار، مهندسی برق، و علوم سیستمی
3. ChemRxiv: برای علوم شیمی (هدایت شده توسط American Chemical Society، Royal Society of Chemistry and German Chemical Society)
4. The Winnover: پایگاه دسترسی آزاد برای بحث های علمی راجع به یک موضوعی که اخیرا روی سایت قرار گرفته:

مراحل تولید یک مقاله preprint

1. مخاطب هدف و مقاله تان را خوب بشناسید
Preprint ها مقالات رشته های مختلفی را چاپ می کنند. مقاله می تواند هر نوعی باشد مثلا اصیل، مروری، گزارش موردی، مقاله کنفرانسی، نوشته فنی، فرضیه و غیره. مقالاتی که برای چاپ preprint ارسال می شوند نباید تحت داوری در جایی یا کنفرانسی باشند چون هدف preprint ایجاد یک پلتفرم برای تحقیق اصیل و نوآورانه است. مخاطبتان را باید خوب بشناسید تا لحن مقاله را درست ارائه کنید و همین طور پایگاه مناسب را انتخاب کنید.
2. یک عنوان و چکیده تاثیرگذار بنویسید: چون که عنوان و چکیده اولین قسمت های نظرجلب کن هستند باید خیلی موثر آن ها را بنویسید. از به کار بردن کلمات خیلی تخصصی بپرهیزید و کلمات کلیدی را در عنوان به کار ببرید. عنوان باید خلاصه مفید و آگاه کننده باشد چون در واقع نسخه خیلی فشرده کل متن مقاله است! پس عنوان و چکیده تا جای ممکن خلاصه باشد. چکیده نباید biased باشد یعنی هم یافته های مطلوب و مدنظرتان را باید بیاورید و هم موارد غیرمعنی دار و حتی مخالف نظرتان. به این شکل، خوانندگان حساب ویژه ای روی کار شما باز می کنند و فرآیند غربالگری هم راحتتر پیش می رود.
3. به اخلاقیات نشر پایبند باشید:
اگرچه که این حالت داوری نشده، اما مقاله علمی ای است که در ارائه یافته هایش باید دقیق و صادق باشد. نویسندگان باید از دستورالعمل های COPE پیروی کنند و بحث عینی ای راجع به اهمیت تحقیق ارائه دهند. هر گونه سرقت ادبی، داده سازی، دستکاری در تصاویر (خواسته یا ناخواسته) غیرمجاز بوده و مقاله در فرآیند غربالگری نشر preprint ریجکت خواهد شد. حتما مجوزهای کپی رایت را برای داده های مورد استفاده اخذ کنید و حین سابمیت مقاله موارد تضاد منافع را هم افشا کنید.
4. نویسندگان باید معیارهای نویسندگی را برآورده کنند و ORCID را هم به آن لینک کنند.
تمام نویسندگانی که در کار نوشتن مقاله دخیل هستند باید نسبت به سابمیت آن آگاه و موافق آن باشند. نویسندگان حتما باید ملاک های نویسندگی را برآورده کنند. همین طور همه اکانت ORCID درست کنند و ORCID شان را به پایگاه preprint در حین فرآیند سابمیت وصل کنند. به این ترتیب، اصالت مقاله preprint چاپ شده بالا رفته و می تواند بیشتر دیده شود و استناد بیشتری دریافت کند.
5. در نهایت، آگاهی کامل درباره جزئیات withdraw کردن متن مقاله داشته باشید
مقالات علمی preprint را نمی توانید بعد از چاپ withdraw کنید. البته حالات خاصی وجود دارد که عبارتند از:
– داده سازی و سرقت ادبی
– اشتباهات علمی ای که حتی با به روز رسانی متن مقاله قابل اصلاح نیست
– نقض کپی رایت
بعد، به تصمیم ادیتورهای سرورهای preprint و کمیته مشاور، مقاله از پایگاه حذف خواهد شد.
چطور مقاله علمی مان را روی یک پلتفرم preprint چاپ کنیم؟
بر حسب نوع مقاله، می توانید پایگاه مناسب را برای چاپ preprint انتخاب کنید.

مراحل چاپ مقاله روی یک سرور preprint:

1. اکانت بسازید و روی سایت سرور preprint ثبت نام کنید.
2. چکیده را طبق دستورالعمل های preprint ارسال کنید.
3. قبل از پست کردن مقاله به صورت آنلاین، متن کارتان تحت یک فرآیند غربالگری کوتاه قرار می گیرد. این فرآیند اساسا شامل بررسی محتوای کلی و علمی کار، پیشینه نویسنده، و پیروی از جنبه های اخلاقی می شود.
4. پس از چاپ، مقاله روی پایگاه قرار می گیرد تا بقیه آن را دانلود کنند یا به اشتراک بگذارند، یا روی آن کامنت بدهند و همین طور استناد بدهند.

خلاصه
چاپ preprint روز به روز محبوبتر می شود اما مزایا و معایب خاص خودش را دارد و به نویسندگان توصیه می کنیم قبل از این که بخواهند راجع به زحمت چندین ساله شان تصمیم بگیرند، همه جوانب را در نظر داشته باشند.
شما هم اگر تجربه چاپ preprint دارید، با ما به اشتراک بگذارید یا سوالی دارید مطرح بفرمایید.

مطالب مرتبط مفید

داوری مقالات علمی

انتخاب ژورنال برای مقاله علمی

شروع مقاله نویسی