مفاهیم impact factor و citation index
5704 Views
ضریب تاثیر یا Journal impact factor (JIF) در سال 1955 توسط گارفیلد معرفی شد و هنوز مقیاس مهمی برای سنجش کیفیت یک ژورنال است. ضریب تاثیر یعنی میانگین تعداد citations به هر مقاله چاپ شده در آن ژورنال در دو سال گذشته و البته IF معمولا هر ساله محاسبه می شود. برای مثال، ایمپکت فکتور 2020 برای یک ژورنال به صورت زیر محاسبه می شود:
N1 = تعداد دفعاتی که مقالات چاپ شده در سال 2018-2019 در ژورنال های فهرست شده در طول 2020 مورد استناد قرار گرفتند.
N2 = تعداد مقالات، ریووها، Proceeding ها یا note ها (البته نه نامه به سردبیر) چاپ شده در 2018-2019
ایمپکت فکتور 2020 = N1/N2
نکته جالب این جاست که IF معیاری است که نشان دهنده استفاده اخیر از مقالات یک ژورنال است. یعنی مقاله ای که در چند سال پیش چاپ شده اثری روی ایمپکت امسال ندارد.
یک سری معیارهای مهم دیگر هم در رابطه با قدرت و اعتبار یک ژورنال وجود دارند:
- ایمپکت فکتور 5 ساله: این شاخص به صورت میانگین تعداد دفعاتی که مقالات چاپ شده در ژورنال در 5 سال گذشته حالا در سال جاری مورد استناد قرار می گیرند. فرمول مثل همان بالاست اما به جای 2 سال 5 سال را بررسی می کند.
- شاخص فوریت ژورنال (Journal Immediacy Index): این شاخص به صورت تعداد استنادهای داده شده به مقالات در سال نسبت به تعداد مقالات چاپ شده در آن سال تعریف می شود. این شاخص نشان می دهد چقدر زود یک مقاله در یک ژورنال مورد استفاده قرار می گیرد.
- نیمه عمر استنادی ژورنال (Journal Cited Half-Life): تعداد سال های گذشته از چاپ نسبت به امسال که 50 درصد استنادهای دریافتی را ژورنال را شامل می شود. این شاخص مبین طول عمر استفاده از یک مقاله به طور میانگین در یک ژورنال است. مثلا، اگر نیمه عمر استنادی یک ژورنال در سال 2018 عدد 5 است، معنایش این است که استنادهای 2014-2018 نصف تمام استنادهای آن ژورنال را شامل می شود و نیمه دیگر به قبل از 2014 برمی گردد.
- امتیاز Eigenfactor®: تعداد دفعاتی که مقالات ژورنال که در 5 سال گذشته چاپ شده اند در یک سال مورد استناد قرار گرفته اند. در ضمن در نظر می گیرد که کدام ژورنال ها در این استنادها مشارکت بیشتری داشته اند یعنی ژورنال هایی که خیلی citations می خورند تاثیر بیشتری روی شبکه خواهند داشت نسبت به ژورنال های کمتر مورد استناد.
- Aggregate impact factor: این شاخص بر حسب تعداد استناد به تمام ژورنال های یک رشته خاص و تعداد مقالات همه ژورنال های آن رشته محاسبه می شود.
Citation های بیشتر نشان می دهد که مثلا مقاله X محققین بیشتری را تحت تاثیر قرار داده و محتوای علمی بهتری داشته است. چاپ مقاله در یک ژورنال با ایمپکت بالا شانس دریافت citation بیشتر را برای یک مقاله بالاتر می برد. شما می توانید عدد ایمپکت فکتور یک ژورنال را در صفحعه هوم یا درباره آن ژورنال ببینید. این ضریب را قبل از ارسال مقاله تان می توانید با استفاده از گزارش citation ژورنال (JCR) تایید کنید چرا که برخی ژورنال ها ایمپکت فکتورهای جعلی در سایت خود درج کرده اند.
رها رها 
آکادمی ویرایش ایران 
پاسخگوی سوالات و نظرات شما هستیم