Confidence Interval یا بازه اطمینان
268 Views
مفهوم confidence interval یا بازه اطمینان و اهمیت آن در تحقیقات زیست پزشکی
خیلی از محققین زیست پزشکی در گزارش و نوشتن نتایج مقاله خود باید پارامترهای جمعیتی را از بخش کوچکی از جامعه که به آن نمونه می گویند تخمین بزنند. اما نمونه شاید کاملا جمعیت را نمایندگی نکند. برای همین حین تحلیل آماری باید بازه مقادیر منطقی را برای پارامتر جمعیتی تخمین بزنیم. بازه های اطمینان راهی برای تخمین این بازه و ارزیابی میزان دقیق پارامتر جمعیتی هستند.
بازه اطمینان در آمار چیست؟
بازه اطمینان بازه ای از مقادیر است که متغیر X در آن احتمالا پارامتر جمعیت حقیقی را با سطح مشخصی از اطمینان دارد. مثلا بازه اطمینان 95 درصد برای قند خون میانگین در یک جامعه یعنی بازه مقادیری که انتظار می رود میانگین جمعیت حقیقی را در 95% مواقع در خود بگنجاند. بازه اطمینان مبین احتمالی است که این بازه پارامتر حقیقی را خواهد داشت و معمولا در 99% یا 95% و خیلی نادر 90% تنظیم می شود.
کاربردها و اهمیت بازه اطمینان در تحقیقات زیست پزشکی
- تعیین میزان دقت تخمین
بازه اطمینان به محقق اجازه می دهد تا ارزیابی کند چقدر تخمین هایش دقیق است. بازه اطمینان باریک نشان دهنده تخمین دقیق تر است، در حالی که بازه اطمینان باز و گسترده نشان دهنده تخمین نه چندان دقیق است. این اطلاعات برای تعیین اهمیت آماری نتایج ضروری است. مثلا، اگر مشخص شد مداخله ای سطح قند خون را 15 میلی گرم بر دسی لیتر با بازه اطمینان 13 الی 17 کم می کند، یعنی تخمین دقیق و این که مداخله احتمالا از نظر بالینی هم مهم است چون همه شرکت کنندگانی که تحت این مداخله قرار گرفتند به کاهش معناداری در قند خون دست یافتند. اما اگر بازه اطمینان بین 5 تا 25 بود، یعنی مداخله به شدت روی شرکت کنندگان مختلف اثرات متغیری داشته و در برخی افراد کاهش قند خون به نسبت قابل اغماض بوده. پس، اهمیت بالینی نتایج این مطالعه دوم شاید زیر سوال باشد. برای آن که مطمئن شویم خواننده فورا متوجه یافته های مهم بالینی می شود، NEJM (یکی از ژونال های مطرح پزشکی دنیا) اکیدا توصیه می کند که از بازه اطمینان برای تخمین میزان اثر و همین طور کمیت های نسبتی مثل odds ratio و relative risk استفاده کنید.
- انجام استنباط راجع به جامعه
بازه اطمینان به محقق کمک می کند تا درباره جمعیت بر اساس نمونه استنباط انجام دهد. مثلا، اگر مطالعه ای ببیند که شرکت کنندگان با سابقه آسیب کلیوی در کودکی شانس بیشتری برای ابتلا به بیماری کلیوی End Stage در بزرگسالی داشتند، با odds ratio معادل 4.43 و بازه اطمینان 2.21 الی 6.64، آن گاه این یافته ها در شناسایی افرادی که در جامعه باید مورد هدف اقدامات اجتماعی برای پیشگیری از این بیماری مرحله آخر قرار بگیرند، مفید خواهد بود.
- ارزیابی معناداری آماری
بازه اطمینان را همین طور می توان برای ارزیابی اهمیت آماری یافته ها استفاده کرد. بازه اطمینانی که مقدار 0 را در خودش ندارد (0 برای تفاوت ها و همبستگی ها یا 1 برای odds ratios و relative risks) نشان می دهد که یافته ها در سطح انتخاب شده اطمینان از لحاظ آماری معنادار هستند. مثلا اگر مطالعه ای ببیند که درمان X با کاهش ریسک سکته قلبی با odds ratio معادل 0.9 و بازه اطمینان 0.85 الی 0.95 مرتبط است، یعنی یافته ها در سطح انتخاب شده اطمینان (یعنی 95%، 99% یا 90%) از لحاظ آماری معنادار هستند. برعکس، اگر بازه اطمینان بین 0.6 تا 1.1 بود، یعنی یافته ها در این بازه معنادار نیستند.
- مقایسه مطالعات مختلف
بازه اطمینان ابزاری برای مقایسه نتایج مطالعات مختلف است. اگر دو مطالعه یک پارامتر جمعیتی مشابه را تخمین بزنند اما اندازه نمونه شان متفاوت باشد، مطالعه ای که نمونه اش بزرگتر بوده عموما بازه اطمینان تنگتر و تخمین دقیق تری دارد. از این اطلاعات برای ارزیابی انسجام یافته ها در بین مطالعات مختلف و به عنوان ورودی مناسب متاآنالیزها می شود استفاده کرد.
- ارزیابی قوت یا robustness نتایج
در نهایت، بازه اطمینان به محقق کمک می کند تا robustness نتایج را نسبت به فرضیات مختلف و گزینه های مدلسازی ارزیابی کند. مثلا اگر مطالعه ای تاثیر یک درمان را با یک مدل خاص و یک سری فرضیه تخمین بزند، تحلیل حساسیت را می توان از طریق تخمین اثر با مدل ها و فرضیات مختلف و همین طور مقایسه بازه های اطمینان به دست آمده انجام داد.
کلام آخر
بازه های اطمینان اهمیت زیادی در تحقیقات زیست پزشکی دارند. به محقق کمک می کنند تا بازه مقادیر منطقی را برای پارامترهای جمعیتی تخمین بزنند و اهمیت بالینی یافته هایشان را هم محک بزنند. برای همین عجیب نیست که ژورنال های مطرح زیست پزشکی از نویسندگان می خواهند برای تخمین های اصلی شان بازه اطمینان را گزارش کنند. پس بد نیست که شما هم این ارقام را در مقاله تان بگنجانید خصوصا برای تحلیل های اولیه تا داده هایتان معتبرتر شوند و اعتبار شما هم به عنوان یک محقق برجسته بالاتر برود.
پاسخگوی سوالات و نظرات شما هستیم