روایی سازه

روایی سازه نوعی اعتبار است که ارزیابی می کند اندازه گیری خاص شما تا چه حد سازه نظری را که برای اندازه گیری در نظر گرفته اید منعکس می کند. در این شکل از اعتبار یا روایی، باید مطمئن شوید که آیتم های موجود در ابزار تحقیق در واقع آنچه را که قرار است اندازه گیری کنند، واقعا می سنجند.

روایی سازه را می توان از طریق انواع معیارهای آماری ایجاد کرد، اما برقراری آن دشوارتر از سایر انواع روایی است، زیرا سازه ها انتزاعی هستند و به سختی عینیت می یابند.

به طور دقیقتر، روایی سازه چیست؟

روایی سازه یعنی تا چه حد آزمون یا ارزیابی روان‌شناختی شما، مفهوم انتزاعی یا سازه روان‌شناختی را که مدنظر اندازه‌گیری تان است، اندازه‌گیری می‌کند. به عبارت دیگر، بررسی می‌کند که آیا آزمون واقعاً آنچه را که ادعا می‌کند اندازه‌گیری می‌کند یا خیر.

این مسئله هم شامل رابطه نظری بین یک آزمون و ساختاری است که ادعا می‌کند اندازه‌گیری می‌کند، و هم شامل شواهد تجربی که آزمون آن را اندازه‌گیری می‌کند می شود.

انواع مختلف شواهد به اعتبار سازه کمک می کنند، از جمله روایی محتوا، روایی معیار، روایی همگرا و تمایز و غیره.

اعتبار سنجی ساختاری فرآیندی مداوم برای یادگیری بیشتر در مورد آنچه که یک آزمون اندازه گیری می کند و هم چنین معنای نمرات حاصل از آزمون و مناسب بودن تفاسیر و کاربردهای خاص از نمرات می باشد.

به عنوان مثال، اگر محققی پرسشنامه جدیدی برای ارزیابی پرخاشگری درست کند، روایی سازه ابزار  یعنی تا چه حد پرخاشگری را و نه قاطعیت، تسلط اجتماعی و غیره ارزیابی می کند (انجمن روانشناسی آمریکا). به عنوان مثال بالینی دیگر، یک دارو ممکن است تنها به دلیل اثر دارونما موثر باشد و نه قدرت جذب مواد فعال آن در جریان خون. در این حالت، اعتبار سازه دارو پایین خواهد بود.

روایی سازه از این نظر مهم است که تعیین می کند که یک ابزار یا آزمون چقدر برای اندازه گیری یک مفهوم خاص مفید است (اسمیت، 2005).

نحوه ارزیابی روایی سازه

سازه‌های روان‌شناختی را در بیشتر موارد نمی‌توان مستقیماً مشاهده کرد. مردم نمی توانند به طور مستقیم روان رنجوری، برون گرایی، وابستگی یا هر ویژگی استنباط شده دیگری را به گونه ای که یک فیزیکدان می تواند طول یک جسم را نسبت به یک میله مطابق با طول واقعی یک متر اندازه گیری کند، مشاهده کنند. بنابراین، روانشناسان باید به طور جامع و دقیق همبستگی بین افکار و رفتارها و تئوری های ذهن خود را اندازه گیری کنند. فرآیند انجام این کار، فرآیند مشخص کردن اعتبار سازه است (اسمیت، 2005).

روایی سازه بالا به این معنی است که شواهد نظری و تجربی قابل توجهی وجود دارد که یک آزمون مشخص، سازه مورد نظر را اندازه گیری می کند. روایی سازه پایین نشان می‌دهد که آزمون ممکن است چیز دیگری را ناخواسته اندازه‌گیری کند یا تفسیر نمرهات مبهم و ضعیف باشد.

ارزیابی کمّی اعتبار سازه اغلب شامل تحلیل‌های آماری پیچیده‌ای مانند تحلیل عاملی، مدل‌سازی معادلات ساختاری و همبستگی با سایر معیارهای معتبر است. البته قضاوت کیفی نیز مهم است.

راه‌های مختلفی برای مشخص و ایجادکردن اعتبار سازه وجود دارد، از جمله روایی محتوا، همگرا، متمایز و نام‌شناختی. اعتبار محتوا به میزانی اشاره دارد که یک ابزار تمام جنبه های یک سازه را پوشش می دهد. حداقل دو فرآیند وجود دارد که محقق از طریق آنها می تواند اعتبار سازه را ایجاد کند (فینک، 2010).

اولاً، یک محقق ممکن است فرض کند که اندازه گیری جدید با یک یا چند معیار از یک ویژگی مشابه همبستگی دارد و با معیارهای ویژگی های متفاوت همبستگی ندارد. این بدان معنی است که اندازه گیری هم اعتبار همگرا و هم اعتبار تمایز دارد. به عنوان مثال، یک محقق نظرسنجی که در حال تایید یک نظرسنجی در مورد سطوح شادکامی گزارش شده توسط خود در کشورهای مختلف است، ممکن است چنین فرض کند که با یکی دیگر از ابزارهای کیفیت زندگی، معیاری از عملکرد، و معیاری از وضعیت سلامت همبستگی بالایی دارد. در عین حال، محقق نظرسنجی فرض می‌کند که معیار جدید با معیارهای انتخاب شده مطلوبیت اجتماعی فرهنگی – تمایل افراد در برخی فرهنگ‌ها به شناسایی مثبت‌تر از دیگران – و خصومت همبستگی ندارد (فینک، 2010).

در مورد دوم، یک محقق می تواند فرضیه ای را مطرح کند که یک معیار می تواند یک گروه را از گروه دیگر بر اساس یک متغیر مهم متمایز کند. به عنوان مثال، یک محقق ممکن است مقیاسی برای اضطراب ایجاد کند و فرض کند که افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی نسبت به افراد بدون اختلال اضطراب نمره بالاتری در این معیار خواهند گرفت. این امر مستلزم تبدیل نظریات پیرامون اضطراب به معیارهای قابل اندازه گیری و اثبات این است که این معیار به طور مداوم و صحیح بین افراد دارای و بدون اختلال اضطراب تمایز قائل می شود.

نمونه هایی از اعتبار سازه

پرسشنامه ها

یکی از روش‌های اندازه‌گیری روایی سازه که اغلب برای پرسشنامه‌ها استفاده می‌شود، تحلیل عاملی تأییدی است. در تحلیل عاملی تاییدی، محققان بیان می‌کنند که چگونه معتقدند آیتم‌های پرسشنامه با ایجاد یا مشخص کردن یک مدل نظری همبستگی دارند. این مدل نظری ممکن است بر اساس یک تحلیل عاملی اکتشافی قبلی، بر اساس تحقیقات قبلی، یا بر اساس نظریه خود فرد باشد. سپس محقق می تواند احتمال آماری را محاسبه کند که داده های حاصل از آیتم های پرسشنامه با این مدل مطابقت دارند، بنابراین نظریه آنها را تایید می کند (فای و همکاران، 2001).

مدل تحلیل عاملی فرآیند تحلیل عاملی تاییدی را نشان می دهد. این نشان می دهد که چگونه آیتم های پرسشنامه همبستگی دارند زیرا هر کدام به یک سازه یا عامل نهفته زیربنایی مربوط می شوند. این همبستگی ها به عنوان بارهای عاملی شناخته می شوند و با فلش هایی بین عامل پنهان و آیتم های پرسشنامه در مدل نشان داده می شوند. سوالاتی که شرکت کنندگان در پرسشنامه ها به آنها پاسخ می دهند اغلب می توانند معیارهای پنهان سازه باشند.

به عنوان مثال، افرادی که در آزمون درونگرایی و برونگرایی شرکت می کنند ممکن است به سؤالاتی مانند «از حضور در موقعیت های اجتماعی لذت می برم» و «از صحبت با افراد جدید احساس راحتی می کنم» پاسخ دهند. اگر مدل نشان دهد که داده‌ها با نظریه مطابقت دارند، در واقع شواهدی برای اعتبار سازه ارائه می‌دهد. اگر مدل با داده ها مطابقت نداشته باشد، این شواهدی علیه اعتبار سازه است. روش‌های مختلفی وجود دارد که محققان می‌توانند میزان تناسب یک مدل با داده‌ها را ارزیابی کنند، اما یکی از روش‌های متداول از طریق آزمون برازش مناسب است (فای و همکاران، 2001).

تست های روانشناسی (اضطراب، هوش)

کرونباخ و میل (1955) یکی از اولین معیارهای اعتبار سازه را برای آزمون های روانشناختی ایجاد کردند. آنها بر اصولی برای استنباط در مورد معنای نمرات آزمون یا نتایج آزمایشی بیش از انجام یک سری «تحلیل اعتبار» رویه ای تأکید کردند. در دیدگاه لاوشه (1985) محققین بعدی، فرآیند اعتبار سنجی باید به عنوان یک سیستم شامل طراحی تحقیق صحیح، تجزیه و تحلیل داده های مناسب و استنتاج های مناسب از یافته های فرد درک شود.

به عنوان مثال، یک تست هوش را در نظر بگیرید. اولین گام در ایجاد روایی سازه، نشان دادن این است که پاسخ های سؤالات آزمون با نظریه هوش همبستگی دارند.

افراد می توانند این کار را به روش های مختلفی انجام دهند، از جمله نشان دادن اینکه آزمون با سایر معیارهای هوش همبستگی دارد یا اینکه موفقیت را در برخی از نتایج که به هوش مرتبط است، پیش بینی می کند. مرحله بعدی این است که نشان داده شود که آزمون برای جمعیت خاصی که با آن استفاده می شود معتبر است. این ممکن است مستلزم نشان دادن این باشد که آزمایش با گروه‌های مختلف افراد به یک اندازه خوب کار می‌کند یا اینکه بدون در نظر گرفتن زمان اجرا، نتایج مشابهی ایجاد می‌کند.

آموزش

روایی سازه برای آموزش مهم است زیرا ارائه اطلاعات دقیق به دانش آموزان و مربیان در مورد توانایی دانش آموزان برای هدایت دانش آموزان در مسیرهای یادگیری مناسب و در نهایت به سمت یک مسیر شغلی مطمئن ضروری است.

این روایی نیز برای ایجاد سیستم های آموزشی عادلانه مهم است. اگر مربیان و پژوهشگران آموزشی بتوانند نشان دهند که یک آزمون از اعتبار سازه خوبی برخوردار است، آنگاه می توانند اطمینان بیشتری داشته باشند که این آزمون علیه هیچ گروه خاصی از دانش آموزان تعصبی ندارد (فینک، 2010).

سوالات متداول

روایی سازه درونی است یا بیرونی؟

روایی سازه مانند اعتبار بیرونی و درونی با تعمیم ارتباط دارد. با این حال، در حالی که اعتبار خارجی مربوط به تعمیم از یک آزمایش به آزمایش دیگر است، اعتبار سازه بر تعمیم در یک آزمایش واحد متمرکز است. به سوالات مربوط به اندازه گیری یک سازه پاسخ می دهد.

بنابراین، روایی سازه بیشتر با اعتبار داخلی همسو می شود، که معیاری است برای اینکه یک مطالعه چقدر خوب انجام شده است و نتایج آن چقدر منعکس کننده گروه مورد مطالعه است (اسمیت، 2005).

تفاوت بین روایی سازه و محتوا چیست؟

روایی محتوایی بر موارد درون آزمون متمرکز است، در حالی که اعتبار سازه بر سازه یا عامل نهفته زیربنایی تمرکز دارد. روایی محتوایی بررسی می کند که آیا یک آزمون حاوی نمونه مناسبی از آیتم ها برای اندازه گیری یک مفهوم خاص است یا خیر، در حالی که اعتبار سازه به روابط بین نمرات آزمون و متغیرهای خارجی مانند سایر معیارهای همان مفهوم می پردازد.

علاوه بر این، روایی محتوا به این موضوع مربوط می شود که آزمون با چه دقتی آنچه را که قرار است اندازه گیری کند، اندازه گیری می کند، در حالی که اعتبار سازه بیشتر بر میزان تناسب متغیرهای مختلف با یکدیگر در یک مدل نظری متمرکز است.

چگونه می توانیم روایی سازه را بهبود ببخشیم؟

چند راه برای بهبود اعتبار سازه در یک آزمایش وجود دارد.

اولاً، مهم است که اطمینان حاصل شود که محقق اندازه گیری مناسب و تعریف روشنی از مفاهیم مورد مطالعه را انتخاب کرده است. فهرست صریحی از فرضیه ها باید قبل از جمع آوری داده ها تدوین شود که بر اساس فرضیات نظری قابل اعتماد و معیارهای عینی برای ارزیابی نتایج باشد.

ثانیاً، روش‌های مختلفی مانند مصاحبه و نظرسنجی باید برای ارزیابی طیف وسیعی از موارد مرتبط با سازه مورد نظر استفاده شود. این به کاهش خطاهای مرتبط با یک روش یا ابزار کمک می کند و پوشش جامع تری از جنبه های سازه ارائه می دهد.

در نهایت، شاخص های متعددی را می توان برای هر مفهوم مورد بررسی به منظور افزایش قابلیت اطمینان و دقت در اندازه گیری استفاده کرد. علاوه بر این، محققان باید در صورت امکان، جمع آوری داده ها از منابع متعدد را با استفاده از تکنیک های آماری مانند تحلیل عاملی یا مدل سازی معادلات ساختاری در نظر بگیرند (Lievens، 1998).

چرا سنجش اعتبار سازه دشوارترین است؟

سنجش اعتبار سازه اغلب دشوار است زیرا بیشتر مفاهیم در روانشناسی، مانند هوش یا نگرش، به راحتی با معیارهای عینی اندازه گیری نمی شوند. عوامل زیادی می توانند بر نتایج روش های مختلف اندازه گیری تأثیر بگذارند.

در نتیجه، ارزیابی و ارزیابی اعتبار داده‌هایشان اغلب برای محققان چالش‌برانگیزتر از سایر انواع اعتبار، مانند اعتبار داخلی یا خارجی است.

در نهایت، به دلیل ماهیت انتزاعی آن، ممکن است برای افراد خارج از حلقه های پژوهشی درک اهمیت و مفاهیم اعتبار سازه دشوار باشد.

آیا سازگاری درونی همان روایی  سازه است؟

سازگاری درونی و اعتبار سازه دو مفهوم مشابه اما متمایز هستند. سازگاری درونی معیاری است که نشان می‌دهد آیتم‌های موجود در یک مقیاس چقدر با یکدیگر مرتبط هستند، در حالی که اعتبار سازه به این موضوع مربوط می‌شود که یک ابزار چقدر آنچه را که قصد اندازه‌گیری آن را دارد اندازه‌گیری می‌کند. سازگاری درونی یک مؤلفه مهم در ارزیابی اعتبار سازه است، زیرا می تواند به آشکار شدن پایایی و روایی بودن داده های جمع آوری شده از یک ابزار معین کمک کند. با این حال، اعتبار سازه در سطح وسیع‌تر، پایه‌ای است که به معیارهای سازگاری درونی معنا می‌دهد. هنگامی که روایی سازه پایین است، سازگاری درونی ابزارهای تحقیق اهمیتی ندارد زیرا آنها آنچه را که محقق در وهله اول قصد اندازه گیری آن را دارد اندازه گیری نمی کنند.

مطالب مرتبط مفید

روایی صوری در تحقیق: اهمیت و نحوه سنجش آن

روایی معیار

روایی محتوایی