مطالعه مورد-شاهدی
176 Views
مطالعه مورد-شاهدی (Case-Control) یک روش تحقیقی است که در آن دو گروه از افراد – افراد دارای شرایط (مورد) و افراد بدون (شاهد) مقایسه می‌شوند. محققان با نگاهی به گذشته خود، سعی می‌کنند تا شناسایی کنند چه عواملی ممکن است در این وضعیت در گروه «مورد» نقش داشته باشد.
توضیح مطالعه مورد-شاهدی
یک مطالعه مورد-شاهدی به افرادی می پردازد که قبلاً دارای یک وضعیت خاص (موارد) و افرادی هستند که آن وضعیت خاص را ندارند (شاهد). با مقایسه این دو گروه، محققان تلاش می‌کنند تا دریابند چه چیزی ممکن است باعث این عارضه شده باشد. در واقع آنها به گذشته نگاه می کنند تا سرنخ هایی مانند عادات یا تجربیات را پیدا کنند که بین دو گروه متفاوت است.
«موارد» یعنی افراد مبتلا به بیماری یا وضعیت مورد مطالعه و «کنترل» یعنی افراد مشابه بدون بیماری یا شرایط مد نظر.
کنترل‌ها باید دارای ویژگی‌های مشابهی (مانند سن، جنس، جمعیت‌شناختی، وضعیت سلامت) برای کاهش اثرات متغیرهای مداخله‌گر باشند.
مطالعات مورد-شاهدی هرگونه ارتباط بین قرار گرفتن در معرض (exposure) و نتیجه را شناسایی می‌کند و به محققان کمک می‌کند تا فرضیه‌هایی درباره یک جمعیت خاص شکل دهند.
محققان ابتدا دو گروه را شناسایی می کنند و سپس به گذشته نگاه می کنند تا بررسی کنند که کدام افراد در هر گروه در معرض این بیماری قرار گرفته اند. اگر قرار گرفتن در معرض بیشتر در موارد نسبت به گروه کنترل یافت شود، محقق می‌تواند فرض کند که قرار گرفتن در معرض ممکن است با نتیجه مد نظر مرتبط باشد.
شکل: نمودار شماتیک طرح مطالعه موردی- شاهدی. Kenneth F. Schulz and David A. Grimes (2002) مطالعات موردی-شاهدی
مزایای مطالعات مورد-شاهدی
سریع، ارزان و ساده
از آنجایی که این مطالعات از داده‌های موجود استفاده می‌کنند و نیازی به پیگیری افراد ندارند، نسبت به سایر انواع تحقیقات سریع‌تر و ارزان‌تر هستند. مطالعات مورد-شاهدی نیز به حجم نمونه بزرگ نیاز ندارند.
برای مطالعه بیماری های نادر مفید است
محققان در مطالعات مورد-شاهدی به جای اینکه جمعیتی را دنبال کنند و منتظر باشند ببینند چه کسی به آن مبتلا می‌شود، با جمعیتی از افرادی که به بیماری هدف مبتلا هستند، شروع می‌کنند. این به محققان امکان می دهد موارد فعلی را شناسایی کرده و تعداد کافی از بیماران مبتلا به یک بیماری نادر خاص را ثبت نام کنند.
برای تحقیقات اولیه مفید است
مطالعات مورد شاهدی برای بررسی اولیه یک عامل خطر مشکوک برای یک بیماری مفید هستند. اطلاعات به‌دست‌آمده از مطالعات مقطعی، محققان را قادر می‌سازد تا تجزیه و تحلیل داده‌های بیشتری را انجام دهند تا هر رابطه‌ای را با عمق بیشتری بررسی کنند.
محدودیت های مطالعات مورد-شاهدی
مستعد سوگیری یادآوری
شرکت‌کنندگان ممکن است نتوانند به خاطر بیاورند که چه زمانی در معرض دید قرار گرفته‌اند یا جزئیات دیگری را که برای مطالعه مهم هستند حذف کنند. علاوه بر این، کسانی که پیامد را دارند، بیشتر احتمال دارد که مواجهه‌ها را با وضوح بیشتری به خاطر بیاورند و گزارش دهند تا کسانی که پیامد را ندارند.
مشکل در یافتن گروه کنترل یا شاهد مناسب
مهم است که گروه مورد و گروه شاهد دارای ویژگی های تقریباً یکسانی مانند سن، جنسیت، جمعیت شناسی و وضعیت سلامت باشند.
تشکیل یک گروه کنترل دقیق می تواند چالش برانگیز باشد، بنابراین گاهی اوقات محققان چندین گروه کنترل را برای تقویت قدرت مطالعه مورد-شاهدی ثبت نام می کنند.
علیت را نشان نمی دهد
مطالعات مورد شاهدی ممکن است ارتباط بین قرار گرفتن در معرض و پیامدها را ثابت کنند، اما نمی توانند علیت را نشان دهند.
مثال ها یا نمونه های مطالعات مورد-شاهدی
بررسی تاثیر قرار گرفتن در معرض نور روز بر سلامت کارکنان اداری (بوبکری و همکاران، 1393).
مقایسه سطوح سرمی ویتامین D در افرادی که سردردهای میگرنی را تجربه می کنند با گروه کنترل همسان آنها (توقا و همکاران، 2018).
تحلیل همبستگی بین سیگار کشیدن والدین و آسم دوران کودکی (Strachan and Cook, 1998).
بررسی رابطه بین غلظت های بالا هموسیستئین و افزایش خطر بیماری های عروقی (فورد و همکاران، 2002).
ارزیابی میزان ارتباط بین هلیکوباکتر پیلوری و بروز سرطان معده (گروه همکاری هلیکوباکتر و سرطان، 2001).
ارزیابی ارتباط بین خطر سرطان سینه و مصرف چربی اشباع شده در زنان یائسه (Howe et al., 1990).
سوالات متداول
- تفاوت بین مطالعه مورد شاهدی و مطالعه مقطعی چیست؟
مطالعات مورد-شاهدی با مطالعات مقطعی متفاوت است زیرا مطالعات مورد-شاهدی گروه‌ها را به صورت گذشته‌نگر مقایسه می‌کنند در حالی که مطالعات مقطعی اطلاعات مربوط به یک جمعیت را در یک مقطع زمانی خاص تحلیل می‌کنند.
در مطالعات مقطعی، محققان به سادگی گروهی از شرکت کنندگان را بررسی می کنند و آنچه را که در حال حاضر در جمعیت وجود دارد به تصویر می کشند.
- تفاوت بین مطالعه مورد-شاهدی و مطالعه طولی چیست؟
مطالعات مورد شاهدی گروه ها را به صورت گذشته نگر مقایسه می کنند، در حالی که مطالعات طولی می توانند گروه ها را به صورت گذشته نگر یا آینده نگر مقایسه کنند. در یک مطالعه طولی، محققان یک جمعیت را در یک دوره زمانی طولانی تحت نظر دارند و می‌توان از آنها برای مطالعه تغییرات رشدی و درک اینکه چگونه برخی چیزها با افزایش سن تغییر می‌کنند، استفاده کرد.
علاوه بر این، مطالعات مورد-شاهدی به یک موضوع یا یک مورد منفرد نگاه می کنند، در حالی که مطالعات طولی را می توان بر روی گروه بزرگی از افراد انجام داد.
- تفاوت بین مطالعه مورد-شاهدی و مطالعه کوهورت گذشته نگر چیست؟
مطالعات مورد-شاهدی گذشته‌نگر هستند زیرا محققان با یک نتیجه شروع می‌کنند و برای بررسی قرار گرفتن در معرض آن ردیابی می‌کنند. با این حال، آنها با مطالعات کوهورت گذشته نگر متفاوت هستند. در یک مطالعه کوهورت گذشته نگر، محققان یک گروه را قبل از اینکه هر یک از افراد مبتلا به بیماری مبتلا شوند، بررسی می کنند، سپس هر عاملی را که بین افراد مبتلا و غیرمبتلا متفاوت است را بررسی می کنند.
بنابراین، نتیجه یا خروجی پس از قرار گرفتن در معرض در مطالعات همگروهی گذشته نگر اندازه گیری می شود، در حالی که نتیجه یا خروجی قبل از قرار گرفتن در معرض در مطالعات مورد-شاهدی اندازه گیری می شود.
پاسخگوی سوالات و نظرات شما هستیم