پایایی یا قابلیت اطمینان
196 Views
پایایی در تحقیقات روانشناسی به تکرارپذیری یا ثبات اندازه گیری ها اشاره دارد. به طور خاص، یعنی تا چه حد یک ابزار اندازه گیری یا روش در آزمایش های مکرر نتایج یکسانی را به همراه دارد. یک سنجش در صورتی قابل اعتماد تلقی می شود که در موارد مختلف امتیازهای ثابتی ایجاد کند، زمانی که آیتم اساسی مورد اندازه گیری تغییر نکرده باشد.
تعریف دقیق پایایی
پایایی یا قابلیت اطمینان تضمین می کند که پاسخ ها در زمان ها و موقعیت ها برای ابزارهایی مانند پرسشنامه ها سازگار هستند. انواع مختلفی از قابلیت اطمینان وجود دارد، از جمله آزمون مجدد، ارزیابی بین و سازگاری داخلی.
به عنوان مثال، اگر افراد در طول روز خود را وزن کنند، انتظار خواهند داشت که قرائت مشابهی ببینند. ترازوهایی که هر بار وزن را به طور متفاوت اندازه گیری می کنند، کاربرد چندانی ندارند.
همین قیاس را می توان در مورد متری که هر بار استفاده از آن اینچ متفاوت است اعمال کرد که قابل اعتماد تلقی نمی شود.
اگر یافته های تحقیق به طور مداوم تکرار شوند، قابل اعتماد هستند. برای ارزیابی میزان پایایی می توان از ضریب همبستگی استفاده کرد. اگر تستی قابل اعتماد باشد، باید همبستگی مثبت بالایی را نشان دهد.
البته، بعید است هر بار نتایج یکسانی به دست آید زیرا شرکت کنندگان و شرایط متفاوت هستند. با این حال، یک همبستگی مثبت قوی بین نتایج آزمایش یکسان نشان دهنده قابلیت اطمینان است.
پایایی مهم است زیرا معیارهای غیرقابل اعتماد خطای تصادفی را ایجاد می کنند که همبستگی ها را کاهش می دهند و تشخیص روابط واقعی را دشوارتر می کنند.
اطمینان از قابلیت اطمینان بالا برای معیارهای کلیدی در تحقیقات روانشناسی به افزایش حساسیت، اعتبار و تکرارپذیری مطالعات کمک می کند. برآورد و گزارش شواهد قابل اعتماد به عنوان یک روش روش شناختی مهم در نظر گرفته می شود.
دو نوع قابلیت اطمینان وجود دارد: داخلی و خارجی.
پایایی داخلی به این اشاره دارد که چگونه آیتم های مختلف در یک آزمون واحد، مفهوم یا ساختار یکسان را اندازه گیری می کنند. این تضمین می کند که یک تست در سراسر اجزای آن پایدار است.
پایایی خارجی نشان می‌دهد که چگونه یک آزمون نتایج مشابهی را در تجویزهای مکرر یا تحت شرایط مختلف ایجاد می‌کند. این تضمین می کند که یک آزمون در طول زمان و موقعیت ها پایدار است.
برخی از جنبه های کلیدی پایایی در تحقیقات روانشناسی عبارتند از:
- پایایی آزمون-آزمون مجدد: ثبات نمرات برای یک فرد در دو یا چند دوره جداگانه از یک روش اندازه گیری در طول زمان. قابلیت اطمینان بالای آزمون-آزمون مجدد نشان می دهد که این معیار یک نمره پایدار و قابل تکرار ارائه می دهد.
- پایایی بین ارزیاب: سطح توافق در امتیازات در مورد یک معیار بین ارزیاب های مختلف یا ناظرانی که به یک هدف یکسان رتبه بندی می کنند. قابلیت اطمینان بالای بین ارزیاب نشان می دهد که رتبه بندی ها عینی هستند و بیش از حد تحت تأثیر ذهنیت یا تعصب ارزیاب نیستند.
- پایایی سازگاری درونی: درجه ای که آیتم های آزمایشی مختلف یا بخش هایی از یک ابزار که سازه یکسانی را اندازه گیری می کنند، نتایج مشابهی به همراه دارند. تحلیل آماری با استفاده از آلفای کرونباخ، یک مقدار بالا نشان می‌دهد که آیتم‌ها همان مفهوم اساسی را اندازه‌گیری می‌کنند.
پایایی آزمون-باز آزمون یا آزمون مجدد (test-retest)
روش آزمون-آزمون مجدد انسجام بیرونی یک آزمون را ارزیابی می کند. نمونه هایی از آزمون های مناسب شامل پرسشنامه و آزمون های روان سنجی است. این روش، پایداری یک آزمون را در طول زمان اندازه گیری می کند.
یک ارزیابی معمولی شامل دادن آزمون یکسان به شرکت کنندگان در دو نوبت جداگانه است. اگر نتایج مشابه یا مشابهی به دست آید، قابلیت اطمینان خارجی ایجاد می شود.
در اینجا نحوه عملکرد آن آمده است:
- یک آزمون یا اندازه گیری در یک نقطه از زمان برای شرکت کنندگان انجام می شود.
- پس از یک دوره معین، مجدداً همان آزمایش بدون هیچ مداخله یا درمانی برای همان شرکت کنندگان انجام می شود.
- سپس نمرات دو نوبت اجرا با استفاده از یک روش آماری، اغلب همبستگی پیرسون، همبستگی دارند.
- همبستگی بالا بین نمرات دو دوره آزمایشی نشان‌دهنده قابلیت اطمینان مجدد آزمون-آزمون خوب است، که نشان می‌دهد این آزمون در طول زمان نتایج ثابتی را به همراه دارد.
این روش به ویژه برای آزمایش هایی مفید است که صفات یا ویژگی های پایداری را اندازه گیری می کنند که انتظار نمی رود در دوره های کوتاه تغییر کنند.
عیب روش تست مجدد این است که زمان زیادی طول می کشد تا نتیجه به دست آید. قابلیت اطمینان را می توان تحت تأثیر فاصله زمانی بین آزمون ها و هر رویدادی که ممکن است بر پاسخ های شرکت کنندگان در طول این بازه تأثیر بگذارد.
بک و همکاران (1996) پاسخ 26 بیمار سرپایی را در دو جلسه درمانی جداگانه به فاصله یک هفته مطالعه کردند، آنها به یک همبستگی 0.93 پی بردند بنابراین قابلیت اطمینان بالای آزمون-آزمون پرسشنامه افسردگی را نشان می دهد.
این مثالی از ضرورت پایایی در تحقیقات روانشناختی است، اگر پایایی این تست‌ها نبود، ممکن است برخی افراد با موفقیت به اختلالاتی مانند افسردگی مبتلا نشوند و در نتیجه درمان مناسبی به آنها داده نشود.
زمان برگزاری آزمون مهم است. اگر مدت زمان خیلی کوتاه باشد، شرکت‌کنندگان ممکن است اطلاعات مربوط به اولین آزمون را به خاطر بیاورند که می‌تواند نتایج را سوگیری کند. از طرف دیگر، اگر مدت زمان خیلی طولانی باشد، ممکن است شرکت کنندگان به روشی مهم تغییر کرده باشند که می تواند نتایج را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
روش آزمون-آزمون مجدد انسجام بیرونی یک آزمون را ارزیابی می کند. که به درجه ای اشاره دارد که ارزیاب های مختلف تخمین های ثابتی از یک رفتار ارائه می دهند. برای مصاحبه می توان از قابلیت اطمینان بین ارزیاب استفاده کرد.
پایایی بین ارزیاب
پایایی بین ارزیاب که اغلب پایایی بین مشاهده گر نامیده می شود، به میزان توافق ارزیاب ها یا ارزیاب های مختلف در ارزیابی یک پدیده، رفتار یا ویژگی خاص اشاره دارد. این معیاری از سازگاری و توافق بین افرادی است که موارد یا رفتارهای یکسانی را به ثمر رسانده یا ارزیابی می کنند.
قابلیت اطمینان بالای بین ارزیاب‌ها نشان می‌دهد که یافته‌ها یا اندازه‌گیری‌ها در بین ارزیاب‌های مختلف سازگار است، که نشان می‌دهد نتایج به دلیل شانس تصادفی یا سوگیری‌های ذهنی ارزیاب‌های فردی نیست.
معیارهای آماری، مانند کاپا کوهن یا ضریب همبستگی درون طبقاتی (ICC)، اغلب برای تعیین کمیت سطح توافق بین ارزیاب‌ها استفاده می‌شوند و به اطمینان از عینی و تکرارپذیر بودن یافته‌ها کمک می‌کنند.
اطمینان از قابلیت اطمینان بالای بین ارزیاب‌ها، به‌ویژه در مطالعاتی که شامل قضاوت یا مشاهدات ذهنی است، ضروری است، زیرا این اطمینان را ایجاد می‌کند که یافته‌ها قابل تکرار هستند و به شدت تحت‌تاثیر سوگیری‌های ارزیاب فردی قرار نمی‌گیرند.
توجه داشته باشید که هنگام مراجعه به تحقیقات مشاهده‌ای، می‌توان آن را پایایی بین مشاهده‌گر نیز نامید. در اینجا، محققان همان رفتار را به طور مستقل مشاهده می کنند (برای جلوگیری از سوگیری) و داده های خود را مقایسه می کنند. اگر داده ها مشابه باشند، پس قابل اعتماد هستند.
در مواردی که نمرات ناظر به طور قابل توجهی همبستگی ندارند، قابلیت اطمینان را می توان با موارد زیر بهبود بخشید:
ناظران را در تکنیک های مشاهده آموزش دهید و اطمینان حاصل کنید که همه با آنها موافق هستند.
اطمینان از عملیاتی شدن دسته بندی رفتار. این بدان معنی است که آنها به طور عینی تعریف شده اند.
به عنوان مثال، اگر دو محقق در حال مشاهده «رفتار پرخاشگرانه» کودکان در مهدکودک باشند، هر دو نظر ذهنی خود را در مورد اینکه پرخاشگری شامل چه چیزی است، خواهند داشت. در این سناریو، بعید است که آنها رفتار پرخاشگرانه را یکسان ثبت کنند، و داده ها غیرقابل اعتماد خواهند بود. با این حال، اگر آنها بخواهند مقوله رفتار پرخاشگری را عملیاتی کنند، این امر عینی تر خواهد بود و تشخیص زمان وقوع یک رفتار خاص را آسان تر می کند.
به عنوان مثال، در حالی که “رفتار پرخاشگرانه” ذهنی است و عملیاتی نشده است، “ایجاد فشار” عینی و عملیاتی است. بنابراین، محققان می‌توانند تعداد دفعاتی را که کودکان در یک مدت زمان مشخص به یکدیگر فشار می‌دهند،
پایایی سازگاری داخلی
پایایی همسانی درونی به این اشاره دارد که چگونه آیتم های مختلف در یک آزمون یا نظرسنجی که برای اندازه گیری یک سازه در نظر گرفته شده اند، نمرات مشابهی را به دست می آورند.
برای مثال، پرسشنامه‌ای که افسردگی را اندازه‌گیری می‌کند، ممکن است چندین سؤال داشته باشد که به مسائلی مانند غمگینی، تغییر در خواب و اشتها، خستگی و از دست دادن علاقه می‌پردازد. فرض این است که پاسخ افراد در مورد این موارد مختلف علائم باید نسبتاً سازگار باشد.
آلفای کرونباخ یک آمار رایج است که برای تعیین کمیت پایایی همسانی درونی استفاده می شود. میانگین همبستگی بین آیتم ها را در بین آیتم های آزمون محاسبه می کند. مقادیر از 0 تا 1 متغیر است و مقادیر بالاتر نشان دهنده سازگاری داخلی بیشتر است. یک قانون سرانگشتی خوب این است که آلفا به طور کلی باید بالای 0.70 باشد تا قابلیت اطمینان کافی را نشان دهد.
به عنوان مثال، آلفای 90/0 برای پرسشنامه افسردگی به این معنی است که میانگین همبستگی بالایی بین نمرات پاسخ دهندگان در مورد علائم مختلف وجود دارد.
این نشان می‌دهد که همه آیتم‌ها همان ساختار اساسی (افسردگی) را به شیوه‌ای ثابت اندازه‌گیری می‌کنند. این یک بعدی بودن مقیاس را نشان می دهد – نشان می دهد که یک چیز را اندازه گیری می کند.
اگر برخی از آیتم ها با موارد دیگر نامرتبط بودند، میانگین همبستگی بین آیتم ها کمتر می شد و در نتیجه آلفای کمتری ایجاد می شد. این نشان دهنده وجود ابعاد متعدد در مقیاس است نه یک مفهوم واحد.
بنابراین، به طور خلاصه، پایایی سازگاری درونی بالا که از طریق آلفای کرونباخ بالا اثبات شده است، از این واقعیت پشتیبانی می‌کند که آیتم‌های آزمایشی مختلف با موفقیت از همان متغیر پنهانی استفاده می‌کنند که محقق قصد اندازه‌گیری آن را دارد. این نشان می دهد که آیتم ها به طور معنی داری با هم منسجم شوند تا به طور قابل اعتماد آن سازه را اندازه گیری کنند.
روش دو نیمه کردن یا تصنیف (split-half)
روش تقسیم نیمه، سازگاری درونی یک آزمون، مانند آزمون‌های روان‌سنجی و پرسشنامه‌ها را ارزیابی می‌کند.
در آنجا، میزان مشارکت همه بخش‌های آزمون در آنچه اندازه‌گیری می‌شود را اندازه‌گیری می‌کند.
رویکرد تقسیم نیمه روش دیگری برای کمی سازی سازگاری داخلی با بهره گیری از تغییرات طبیعی زمانی که یک آزمون به نصف تقسیم می شود، ارائه می دهد.
اجرای آن تا حدودی دست و پا گیر است اما از محدودیت های مرتبط با آلفای کرونباخ اجتناب می کند. با این حال، آلفا به دلیل سهولت نسبی در محاسبه، در عمل بسیار بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
نحوه عملکرد آن به صورت زیر است:
- یک آزمون یا پرسشنامه به دو نیمه تقسیم می شود، معمولاً با جدا کردن آیتم های زوج از اقلام فرد یا موارد نیمه اول در مقابل نیمه دوم.
- هر نیمه به طور جداگانه نمره گذاری می شود، و نمرات با استفاده از یک روش آماری، اغلب همبستگی پیرسون، همبستگی دارند.
- همبستگی بین دو نیمه نشان دهنده پایایی آزمون است. همبستگی بالاتر نشان دهنده قابلیت اطمینان بهتر است.
- برای تنظیم طول کوتاه شده آزمون (چون آن را به نصف تقسیم کرده ایم)، فرمول پیشگویی Spearman-Brown اغلب برای تخمین پایایی آزمون کامل بر اساس قابلیت اطمینان تقسیم به نصف استفاده می شود.
با استفاده از این روش می توان قابلیت اطمینان یک آزمون را بهبود بخشید. برای مثال، هر آیتمی در نیمه‌های جداگانه آزمون با همبستگی کم (مثلاً r = 0.25) باید حذف یا بازنویسی شود.
روش تقسیم نیمه راهی سریع و آسان برای ایجاد قابلیت اطمینان است. با این حال، تنها با پرسشنامه های بزرگی که در آن همه سؤالات ساختار یکسانی را اندازه گیری می کنند، می تواند مؤثر باشد. این بدان معناست که برای تست هایی که سازه های مختلف را اندازه گیری می کنند مناسب نیست.
به عنوان مثال، پرسشنامه شخصیت چند مرحله ای مینه سوتا دارای مقیاس های فرعی است که رفتارهای متفاوتی مانند افسردگی، اسکیزوفرنی، درونگرایی اجتماعی را اندازه گیری می کند. بنابراین روش تقسیم نیمه روش مناسبی برای سنجش پایایی این آزمون شخصیتی نبود.
روایی در مقابل پایایی در روانشناسی
در روانشناسی، روایی و پایایی مفاهیم اساسی هستند که کیفیت اندازه گیری ها را ارزیابی می کنند.
روایی به درجه ای اشاره دارد که یک معیار به طور دقیق مفهوم، صفت یا سازه خاصی را که ادعا می کند ارزیابی می کند، ارزیابی می کند. در واقع اشاره به حقیقتگویی سنجش دارد.
قابلیت اطمینان به ثبات کلی، پایداری و تکرارپذیری اندازه گیری اشاره دارد. این مربوط به این است که چه مقدار خطای تصادفی ممکن است باعث تحریف امتیازها یا ایجاد “نویز” ناخواسته در داده ها شود.
یک تفاوت کلیدی این است که اعتبار به آنچه اندازه گیری می شود اشاره دارد، در حالی که پایایی به میزان سازگاری آن اشاره دارد.
یک معیار غیرقابل اعتماد نمی‌تواند واقعاً معتبر باشد، زیرا اگر معیاری نمرات متناقض و غیرقابل پیش‌بینی بدهد، مشخصاً ویژگی یا کیفیتی را که هدف آن اندازه‌گیری به شیوه‌ای درست و منظم است، اندازه‌گیری نمی‌کند. ایجاد پایایی، مبنایی را برای تعیین اعتبار اندازه گیری فراهم می کند.
نتیجه گیری کلی این است که پایایی شرط لازم اما کافی برای اعتبار نیست.
این بدان معنی است که یک آزمون می تواند قابل اعتماد باشد، به طور مداوم نتایج یکسانی را تولید کند، بدون اینکه معتبر باشد، یا به طور دقیق ویژگی مورد نظر را اندازه گیری کند.
با این حال، یک آزمون معتبر، آزمایشی که واقعاً آنچه را که مد نظر دارد اندازه گیری می کند، باید قابل اعتماد باشد. در تحقیقات روانشناختی دقیق، هم اعتبار و هم پایایی ضروری هستند.
در حالت ایده‌آل، محققان برای کسب امتیازهای بالا در هر دو – اعتبار تلاش می‌کنند تا مطمئن شوند که ساختار و قابلیت اطمینان درست را اندازه‌گیری می‌کنید تا مطمئن شوند که آن را دقیق و دقیق اندازه‌گیری می‌کنید. این دو کیفیت مستقل هستند، اما هر دو عنصر حیاتی رویه های اندازه گیری قوی هستند.
مطالب مرتبط مفید
پاسخگوی سوالات و نظرات شما هستیم